η παρωχημένη έννοια της αιτιότητας / ζήτω η πιθανοκρατία

συνηθίζουμε να λέμε στα παιδιά πώς οι πράξεις τους έχουν αντίκτυπο και στους άλλους / άμεσο ή έμμεσο / κι εξηγούμε συνήθως τι συμβαίνει αν ή τι θα συμβεί αν… / ο αντίκτυπος συνήθως είναι πρόσκαιρος / ένα κλάμα / μια παρεξήγηση / μια αψιμαχία / μια απογοήτευση / ένας αποκλεισμός / πρόσκαιρος είπα / δεν είπα μικρός / θα περίμενες πως κι οι ενήλικες είναι σε θέση να το αντιληφθούν αυτό / ότι δηλαδή και οι δικές τους πράξεις έχουν αντίκτυπο / πόσο μάλλον όταν τα μεγέθη και η δύναμη αυξάνει με ιλιγγιώδη ρυθμό / θα περίμενες ότι αυτό επικαλείται την κοινή λογική – που τόσο λοιδορούν οι ορθολογικοί και τόσο κακομεταχειρίζονται οι εμπειρικοί / κι όμως… / δεν ισχύει / φυσικά η άμεση σύνδεση της πράξης με τη συνέπειά της, όπως συμβαίνει στις μικρές ηλικίες, εξαφανίζεται στον κόσμο των ενηλίκων / η συνέπεια μιας πράξης γίνεται σενάριο / κατασκευασμένο γεγονός / ψέμα / αμελητέα ποσότητα / αναγκαίο κακό / παράπλευρη απώλεια / κόστος / έτσι η συνέπεια δεν είναι πια ορατή / σε αυτόν / αυτήν / αυτούς /αυτές που πράττουν / κι έτσι η συνέπεια υποχωρεί (όπως και η σημασία της ευθύνης αλλά και η δυνατότητα ενός αναστοχασμού: διαλύεται η έννοια της αιτιότητας και αντικαθίσταται – όπως απαιτεί εξάλλου και η σύγχρονη επιστήμη – από την πιθανότητα (εκτός κι αν σε πιάσουν επί τω έργω… σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να στοιχειοθετηθεί μια σύνδεση πράξης και συνέπειας / πρόσκαιρα βεβαίως) / έτσι η πράξη, αν και έχει συνέπειες, συνδέεται με ένα σύνολο πιθανών συνεπειών που επιδέχεται ερμηνείας / δεν είναι κακό / είναι μοντέρνο / πολύ μοντέρνο / ίσως θα πρέπει κι εμείς να σταματήσουμε λοιπόν να λέμε στα παιδιά για τις πράξεις και τις συνέπειες / δεν μαθαίνουν εξάλλου με αυτόν τον τρόπο τίποτα χρήσιμο /

ΥΓ/ στο μηχανικό σύμπαν του Νεύτωνα η αιτιότητα είναι αδήριτη ανάγκη / στο κβαντικό σύμπαν η πιθανοκρατία αποτυπώνει μια θεμελιώδη αδυναμία στο μικρότατο του σύμπαντος, την αδυναμία πρόβλεψης / προσοχή όμως στις αναλογίες: μεταφέροντας την πιθανοκρατία στο μηχανικό σύμπαν (συγχρονικά) δεν είναι πια σίγουρο για ποιο πράγμα μιλάμε / το οποίο δεν θα ήταν κακό αν δεν είχε συνέπειες… ή όχι;

την καλησπέρα μας

αφορισμένοι

 

υπάρχει μια ανυπέρβλητη δυσκινησία στην σκέψη και στη γλώσσα αυτές τις μέρες… ένας θόρυβος διαρκής / σκέφτηκα να γράψω αφορισμούς – αλλά δεν μπορώ να αφορίσω (είπε ο Άγιος) / σκέφτηκα να κάψω τα σπαρτά και τη γη αλλά δεν μπορώ να καίω (είπε ο Νομάδας) / σκέφτηκα να πεθάνω αλλά προτιμάω το πεθαίνοντας (είπε ο Κραπ) / σκέφτηκα να σκεφτώ αλλά ήτανε λειψές οι κατηγορίες της σκέψης μου και η αντίφαση επίπονη και η συμφιλίωση αδύνατη (είπε ο Ανελικτής) /

αποστρέφει το βλέμμα του ο Ορφέας

ανάμεσα στον έλεγχο (εξωτερικός -;- καταναγκασμός) και στα όρια (‘φυσικό’ -;- εμπόδιο / αντίσταση) / και η ελευθερία…

ελευθερία (το βλέμμα του Ορφέα)

πώς διαχειρίζεσαι την ελευθερία σου; ρώτησε ο Κραπ τον Άγιο / ο Άγιος είπε: ‘δεν είμαι ελεύθερος’ / ακόμη κι όταν δεν σε κοιτάζει κανείς; αντέτεινε ο Κραπ; / ‘το πρόβλημά μου δεν είναι αυτό…  πάντοτε με κοιτάζει κάποιος’ είπε ήρεμα ο Άγιος / άρα δεν είσαι ελεύθερος, είπε ο Κραπ / ‘αυτό σου είπα εξ αρχής’ κούνησε το κεφάλι του ο Άγιος

a spectator / θεατής

ας μην προσπαθούμε τόσο πολύ να αλλάξουμε τον κόσμο (πια) /

ας ορθώσουμε έναν αντί-επαναστατικό λόγο: ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε…

η πράξη της κατανόησης μοιάζει απελπιστικά θεωρητική / απόκοσμη πια… η αλλαγή ωστόσο – έστω ότι αυτό θέλει ο καθένας ή η κάθε μια (δεν είναι βέβαιο ότι είναι ζητούμενο) – έρχεται μέσα από την κατανόηση (ρήση / σύνθημα)… η κατανόηση ως επούλωση ενός προπατορικού τραύματος ή πώς θα μπορούσαμε να σταματήσουμε την ενατένιση – να είμαστε θεατές; ας μην βιαστούν οι επαναστάτες: επαναστάσεις δίχως κατανόηση μοιάζουν τυφλές, όπως και κατανόηση δίχως επανά-στάση, μοιάζει κενή…

η εμπειρία της κατανόησης ξεκινάει με την ντροπή / την αμηχανία / την αποστροφή / προτού στραφούμε στην κατανόηση των λόγων της ντροπής / θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι, με μια τέτοια περιγραφή, η κατανόηση μοιάζει με μεταστροφή – μόνον που δεν έχει θεολογικές προϋποθέσεις και προεκτάσεις… το θαύμα ή η μεταστροφή θα πρέπει να αναδυθεί μέσα από την κατανόηση – και όχι την αποκάλυψη… σύμφωνοι: ίσως μοιάζει με αποκάλυψη… αλλά επίπονη – σαν το όργωμα, τη σπορά, τη φροντίδα, τον θερισμό αλλά, κυρίως, τον αναστοχασμό όλων των παραπάνω… φυσικά αυτό είναι ένα κενό δέον πια: καθώς δεν χρειάζεται ούτε όργωμα, ούτε σπορά ή φροντίδα συνήθως… είναι όλα άμεσα διαθέσιμα… δίχως συνέπειες…

ΥΓ. έχουμε (;) πια κατανοήσει (;) τις περίπλοκες ακροβασίες των ορθολογικών δομών της οργάνωσης του συμβολικού ανθρώπινου χώρου… παρόλα αυτά, αυτές επιμένουν και αναπαράγονται, απορροφώντας την ένταση της σύγκρουσης των ατόμων ή και των ομάδων με αυτές… η κριτική έτσι μοιάζει απόκοσμη (η κατανόηση) ή περιορίζεται στη θεωρία… αυτή είναι η αντίφαση (ίσως είναι αντινομία άρα αναγκαία)…

την αισιόδοξη καλημέρα μας

ο κύριος Franzen και η ζωή του κυρίου Κραπ

ο Κραπ δεν ταυτίζεται / αφομοιώνεται / εξαφανίζεται / και όταν αναδύεται, συνήθως, μονολογεί παρατηρώντας όλα όσα έκανε και είπε / ξέρει ότι πεθαίνει / αλλά αυτό δεν κάνουν όλοι; / επιπλέον: αυτός το κάνει καλύτερα από τους άλλους / διότι ξέρει / ότι πεθαίνει / ο Κραπ μεταμορφώθηκε σε Πατ και τώρα σε Αντρέας / ο κύριος Κραπ – είπαμε – αφομοιώνεται / εξαφανίζεται και μεταμορφώνεται / είναι μέρος της τελετής ενός πεθαίνοντας / ο κύριος Κραπ / κι έπειτα απλά γκρινιάζει / αυτό δεν κάνουν όλοι; / όχι όλοι: μόνον οι ηττημένοι / τι δουλειά έχουν οι ηττημένοι ανάμεσα στους ζωντανούς; / τι δουλειά έχει πια η λογοτεχνία;

Σαν φάρσα;

Βερσαλλίες ξανά… ή πώς να ζωντανέψετε τα λείψανα ξανά (σα μνήμη μέσα σε μουσείο).

Περαστικά μας

ΥΓ. απομένει να δούμε ποια θα είναι η Βαστίλλη σε αυτή τη φάρσα.

lovingvincent

lovingvincent

ΥΓ. άγνωστη ημερομηνία διανομής (!)

δόγμα / ηθική

θα σκεφτόσουν ποτέ να αντικαταστήσεις τα θρησκευτικά με την ηθική;

ΥΓ. υπάρχουν στ’ αλήθεια καθολικές αξίες;

(συγγνώμη Μανώλη)

συναισθηματικά ανώριμοι

ευγενικό δεν είναι να συμφωνούμε / ευγενικό είναι να ακούμε – τιτίβισε ένα μικρό παιδί στο τιτιβιστίρι της φιλοσοφίας για παιδιά / και η αλήθεια είναι ότι κι εγώ συχνά νιώθω ότι προκειμένου να είμαι ευγενικός θα πρέπει να συμφωνήσω ή έστω σιωπηλά να προσπεράσω (σύμφωνοι: όταν επισκέπτομαι τη γιαγιά μου που είναι πια κοντά στα 90 κατανοώ ότι δεν υπάρχει κοινό έδαφος συνομιλίας / η γιαγιά μου είναι μια φανατική της πίστης / αν και αυτός ο παροπλισμός, όταν ο άλλος απαξιοί κάθε απάντηση στην άποψή σου με γεμίζει με φόβο και ενοχή: σαν να αποσύρονται οι άνθρωποι όταν δεν τους αντιμετωπίζεις – κι αντίστροφα: ο αγώνας, η αντιμετώπιση είναι η προϋπόθεση της αναγνώρισης / δεν μιλώ για επιβολή αλλά για αναγνώριση – ακόμη και της αντίθεσης / μπορείς να χτυπήσεις το χέρι σου στο τραπέζι επικροτώντας μια προσπάθεια ή απλά μπορείς να αποσυρθείς βουβός διότι ίσως πέρασε η ώρα και τα πράγματα πρέπει να εξακολουθήσουν να διαδέχονται το ένα το άλλο – έως ότου η μόνη αλήθεια είναι η διαδοχή πέραν των τριβών) / ζήτημα αισθητικής είναι – κι αυτό υποκρύπτει μείζον ηθικό ζήτημα